Hollanda’nın başkenti Amsterdam’da ‘Dünya İnsan Hakları Günü’ çercevesinde, Dünya Uygur Kongresi Başkanı Rabia Kadir’in sürgünde 10. Yılı anma programı yapıldı.
Hollanda Uygur Vakfı, Türkevi Topluluğu ve Avrasya Sivil Toplum Forumu tarafından organize edilen Rabia Kadir; Sürgünde 10. Yıl Anma Programına Hollanda’da yaşayan Türk ve Akraba topluluklar da büyük ilgi gösterdiler.
Program, katılımcılara Uygur Pilavı ikmamıyla başladı. Program çerçevesinde Hollanda’da etkin olan Uygur, Nogay, Kırım ve Irak Türkmen dernekleri tanıtım standleri açarken yemek ikramında da bulundular.
Anma programında Rabia Kadir’in son on yılda yaşadıklarını anlatan kısa bir belgesel gösterildi. Günün anlamına dair bir konuşma yapan Türkevi Topluluğu başkanı Veyis Güngör, Rabia Kadir’i on yıl önce Hollanda’da misafir ettiklerini, sonraki yıllarda da farklı organizasyonlarla Doğu Türkistan davasını başta Türkler olmak üzere Avrupa kamuoyunda tanıtmaya katkıda bulunduklarını belirtti. Rabia Kadir’in sürgünde geçen on yılı anısına organize edilen bu programda da amacın yine dünya kamuoyunun dikkatlerini Çin’in Uygur Türklerine uyguladığı zulm ve baskılara dikkat çekmek olduğunu söyleyen Veyis Güngör, Rabia Kadir’in Hollanda ziyareti çerçevesinde Hollandalı gazetecilerle de buluşup, verdiği mücadeleyi anlatacak dedi.
Sürgünde 10. Yılı hatırlayanları kutluyoruz
Programa Türkiye’den misafir olarak katılan Dünya Uygur Kongre’si üyesi Seyit Tümtürk de yapmış olduğu konuşmada, son on yıldır Rabia Kadir ile birlikte dünya kamuoyuna Doğu Türkistan davasını anlattaıklarını, Rabia Kadir’i mücadelesinde yalnız bırakmadıkları söyledi. Tümtürk, Rabia Kadir’in sürgünde onuncu yılını hatırlayan ve anısına bu programı düzenleyen duyarlı ve bir o kadar da statejik düşünen başta Türkevi Topluluğu olmak üzere organizasyonda emeği geçenlere teşekkürlerini sundu.
Programın ikinci bölümünde bir konuşma yapan Dünya Uygur Kongresi lideri Rabi Kadir konuşmasında özetle şunlara değindi: “Türkleri birbirine bağlayan bu muhabbeti Çin ne kadar engellemek istese de asla başarılı olamayacak. Türklük bizi bir birimize bağlayan çok önemli bir öğe. Cezaevinde çıktığımda acaba Türk dünyasından ayrıldım mı diye gözyaşı döktüm. Ancak gurbette her Türk’le karşılaştığımda kendimi görüyorum. Bu moral kaynağı oluyor bana.”
Çin’in hedefi Doğu Türkistan davasını imha etmekti
Rabia Kadir konuşmasına şöyle devam etti: “Çin’in hedefi Doğu Türkistan davasını dünyanın haberi olmadan tamamen kapalı hale getirerek imha etmekti. Ama bu hedefinde başarılı olamadı. Tibet ve Doğu Türkistan meselesi birbirinden farklı değil. Bugün iki ülkede Çin işgali altında. Tibet davasını bütün dünya biliyor niçin Doğu Türkistan davası hak ettiği ilgiyi görmüyor. Çünkü Doğu Türkistan davasının bilinmemesindeki ana faktörlerden birisi Rus ve Çin’in Doğu Türkistan davasının liderlerini, 1940’lı yıllardaki en önemli siyasi aktörlerini işbirliği yaparak Rusya’ya davet edip öldürdü. Çin 2 milyon askerler Rusya’yı da yanına alarak Doğu Türkistan’ın dünyayla bağını keserek büyük bir katliam yaptı.”
Kadir, Türkiye ve çevresindeki gelişmelere de dikkat çekti. “Bugünlerde sıcak bir gündem… Rusya’nın Irak ve Suriye’deki Bayırbucak Türkmenlerini bombaladığını hepiniz görüyorsunuz. Oradaki soydaşlarımıza nasıl katliam yaptığını ve Esed’e nasıl destek verdiğini görüyorsunuz. Rusya aynı Türk katliamını 1933 yılında Doğu Türkistan’da yine Çin işgaline destek vererek o bölgede de benzeri katliamlar gerçekleştirmiş ve yüzbinlerce Uygur Türkü’nü katletmiştir. Görüntü, aynı Türk katliamı bir kez daha Suriye’de Türkmenler üzerinde yapıldığını gösteriyor.
Türk Dünyası sahiplendi
2005’de cezaevinden çıktıktan sonra Çin dışına giderek Doğu Türkistan davasını uluslararası kamuoyuna anlatmaya çalıştığını belirten Uygur lider Rabia Kadir, “Son 10 yıl içinde Türk dünyasının daha çok Doğu Türkistan davasına sahip çıkmaya başladığını söyledi. Bu dava bütün Türk dünyasının davası diye bir kanaat oluştu. Çin de bunun farkına vardı. Doğu Türkistan davasının sahipsiz olmadığının farkına vardı. Türk dünyasına davamıza sahip çıktığı için teşekkür ediyorum. Türk kardeşlerimi sürekli yanımda gördüm davamızda.
Çin sorgusuz sualsiz, kanunu olmayan uygulamalarla evlere baskın yapmak insanları cezaevlerine atıyor. Uluslararası hukuk ihlal edilmekte. O güzel coğrafya bütün Türk dünyasının toprağıdır.”
Recep Tayyip Erdoğan’ın ziyareti biz birbirmize bağladı
Rabia Kadir konuşmasında Tüfrkiye Cumhuryeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ziyaretine de değindi. Kadir: “Bu son ziyaretler, Türkiye’den devlet büyüklerimizin, Cumhurbaşkanın, Başbakanın o coğrafyaya, ata yurdumuza yapmış olduğu ziyaretler, iki ülke arasındaki bağ ve heyecan bizi birbirimize daha da bağladı. Ümidini sizlere bağlamış olan Doğu Türkistanlı kardeşlerinizi asla unutmayın. Çünkü onların bütün ümidi sizde” dedi.
Kadir’e Kaşgarlı Mahmut Parası hediye edildi
Sürgünde Doğu Türkistan davası ve insan hakları mücadelesi veren Rabia Kadir’e Türkevi Topluluğu ve organizasyon adına Darphane’de özel olarak bastırılan ‘Kaşgarlı Mahmut Parası’ hediye edilen. Hediye takdim sırasında Türklerin İslam’la tanışmasının baş mimarı olan Satuk Buğra Han’ın da Doğu Türkistanlı olduğu hatırlatılarak, Kaşarlı Mahmut’un Türk dili ve kültürüne katkıları da ifade edildi. Hollanda Uygur Vakfı da Rabia Kadir’e ‘altın madalya’ hediye etti.
Hollanda Uygur Vakfı, Türkevi Topluluğu ve Avrasya Sivil Toplum Forumu Hollanda Uygur Vakfı, Türkevi Topluluğu ve Avrasya Sivil Toplum Forumu Hollanda Uygur Vakfı, Türkevi Topluluğu ve Avrasya Sivil Toplum Forumu